پمپ آتش نشانی

Fire pump

مقدمه

تعریف پمپ

پمپ وسیله ای است که برای تحت فشار قرار دادن و جابجا نمودن سیالات بکار می رود، بعبارت دیگر پمپ ماشینی است برای تولید انرژی.نیروی محرکه پمپ از طریق موتورهای دیزلی ، بنزینی ویا الکتریکی بصورت مکانیکی و یا برقی تامین می گردد.

طبقه بندی انواع پمپ

1. پمپ های جابجائی یا رانش مثبت
2. پمپ های جابجائی یا رانش غیر مثبت
3. پمپ های اجکتوری

پمپ های جابجائی یا رانش مثبت

Positive Displacment Pumps

• در پمپ های جابجائی مثبت بازدهی پمپ رابطه مستقیم با سیکل حرکت دارد ، بدین معنا که هرچه سرعت سیکل حرکت بیشتر گردد،بازدهی بیشتر می شود.
• اساس کار : اعمال نیرو وفشار بر سطح سیال یا کمپرس نمودن آن
• قطعه اصلی : پیستون
• موارد استفاده : در آتش نشانی جهت تخلیه هوا استفاده می گردد، در صورت استفاده از آن بعنوان پمپ آبرسان احتمال ترکیدن لوله ها وجود دارد.

Force pump (single acting)                                                                  Force pump (double acting)
پمپ های یکطرفه فشاری                                                                                     پمپ های فشاری دو طرفه

 

 

                   

 

 

Lift pump                                                                                                      Gear Pump (Rotary)

پمپ های دورانی یا دنده ای                                                                                                  پمپ های مکشی

                                                                                                                     

                                                    

پمپ های جابجائی یا رانش غیر مثبت
 NON-Positive Displacment Pumps

• در این پمپ ها بازدهی یک پمپ تا حد معینی مثبت بوده وبعد از گذشتن از آن حد بازدهی پمپ رابطه عکس با سیکل حرکت دارد.(این پمپ ها قادر به تخلیه هوا نمی باشند)
• اساس کار : با استفاده از نیروی گریز از مرکز
• قطعه اصلی : پروانه
• موارد استفاده : در آتش نشانی جهت آبرسانی استفاده می گردد.

قطعات اصلی پمپ های سنتر فیوژ

 

الف )  قطعات متحرک :

1. شفت (میله بلندی است که از یک طرف پروانه ها بر روی آن سوار هستند و از طرف دیگر با موتور درگیر وباعث چرخش پروانه می گردد)                                                                                                                                                                        
2. پروانه (فلزی مدور که بطور محکم بر روی شفت سوار بوده وبا استفاده از نیروی گریز از مرکز، آب وارد شده از مرکز را به پیرامون منتقل می کند)

     انواع پروانه :

      1- بسته ( برای سیالات رقیق- آب )    2- نیمه باز (برای سیالات لزج – فاضلاب)  

      3- باز ( برای سیالات مخلوط آب وشن )

ب) قطعات ثابت :

1. پوسته (کار آن حفاظت از اجزای داخلی پمپ وتبدیل انرژی سرعتی آب به انرژی فشاری می باشد)
2. پره های راهنما(کار آن در کاهش اغتشاش وتلاطم آب وجلوگیری از اتلاف انرژی می باشد)

ج) محفظه آبندی پمپ یا ناف پمپ (محلی که درآنجا شفت وارد پوسته می شود را گویند)

 رایج ترین نوع آببندی استفاده از پنبه نسوز گرافیتی و نوار فلزی با اندود گرافیت برای نوع کاسه نمدی ونوع ذغالی وفلزی برای نوع مکانیکی می باشد 

پمپ های اجکتور

Ejector Pumps

• انرژی محرک این پمپ ها از خود سیال می باشد، این پمپ ها بر اساس قانون ونچوری عمل می نمایند ، بدین صورت که انرژی فشاری تبدیل به انرژی سرعتی شده و با ایجاد خلاء در درون پمپ مکش ودر نهایت رانش صورت می پذیرد.
• اساس کار : با استفاده از قانون ونچوری
• قطعه اصلی : نازل
• موارد استفاده : از این پمپ در آتش نشانی جهت کف رسانی –تخلیه آب های با عمق کم وبیش از 10 متر استفاده می گردد.

محاسن پمپ های اجکتوری

1. قابلیت حمل ونقل آسان
2. در مکان هائی که کمبود اکسیژن ویا گازهای قابل انفجار وجود دارد و نمی توان از موتور های سوخت دار استفاده کرد جایگزین خوبی هستند
3. نداشتن هیچ گونه قطعه متحرک
4. پمپ تامین کننده آب تحت فشار می تواند در یک محل مناسب دور از محل مورد استفاده قرار داده شود
5. نیاز به مراقبت ویژه ندارد ،بجز دور نگه داشتن صافی از مواد زائد.

انواع پمپ ها از نظر حمل ونقل

1. پمپ های پرتابل
2. پمپ های یدکی
3. پمپ های ثابت

محل نصب پمپ ها بر روی خودروهای آتش نشانی

• نصب در جلوی خودرو –برای حریق های،جنگل ومناطق ناهموار
• نصب در میان خودرو- برای آبگیری وآبرسانی بعنوان تغذیه کننده پمپ های دیگر
• نصب در عقب خودرو- برای حریق های شهری .

 

 

 

تابلوهای نشانگر پمپ های آتش نشانی

1. فشار سنج ساده
2. فشار سنج مرکب
3. نشانگر مخزن آب
4. فشار سنج فشار قوی
5. نشانگر فشار روغن
6. نشانگر درجه حرارت موتور
7. نشانگر سوخت در مخزن
8. سرعت سنج (R 

انواع تخلیه کننده ها

1. تخلیه کننده پیستونی
2. تخلیه کننده اجکتوری
3. تخلیه کننده واتر رینگ
4. تخلیه کننده ترکومات (اتوماتیک)

سیستم تناسب ساز(اینداکتور جوار پمپی)

• سیستمی است که بمنظور تولید محلول کف مورد مصرف در اطفاء حریق بر روی پمپ های آتش نشانی تعبیه می گردد که به مجموعه اتصالات واجزاء مربوطه سیستم فوماتیک گفته می شود.
• این مجموعه در مسیر جریان ورودی آب به پمپ قرار گرفته و بااستفاده از شیر تنظیم درصد کف محلول مناسب را تولید می کند.

سیستم تناسب ساز(اینداکتور جوار پمپی)

مجموعه سیستم فوماتیک شامل اجزاء ذیل است :

1. مخزن کف
2. لوله ورودی کف از مخزن به تناسب ساز
3. شیر تنظیم کننده درصد کف
4. تناسب ساز جوار پمپی
5. لوله هدایت کف به پمپ
6. شیر شستشوی مسیر کف

نحوه آبگیری پمپ ها

1. منابع روباز
2. منابع تحت فشار

آبگیری از منابع روباز

1. یافتن منبع آب مناسب جهت آبگیری
2. استقرار خودرو در محل مناسب
3. استفاده از لوله های خرطومی وتجهیزات لازم همچون صافی-طناب...
4. قرار دادن صافی یا سبد در عمقی حداقل 3 برابر قطر لوله خرطومی در زیر آب
5. بستن تمامی خروجی های پمپ
6. بکار انداختن پمپ تخلیه هوا
7. درصورت مشاهده خروج آب از گوشواره ای ها یا مشاهده ا زطریق نشانگرها (فشار سنج ) عمل تخلیه قطع و برحسب نیاز خروجی باز گردد

نکته : در صورتیکه عمل تخلیه بیش از 45 ثانیه بطول انجامد مشکلی در پمپ یا لوله های خرطومی وجود دارد.

نحوه اتصال لوله های خرطومی به یکدیگر وپمپ

• با قرار گرفتن دونفر روبروی یکدیگرو استفاده از دوبند لوله خرطومی و مهار آن بین پا های خود اقدام به کوپلینگ لوله ها می نمایند .
• با توجه به اینکه نمی توان با نیروی دست اقدام به کوپلینگ لوله های خرطومی نمود لازم است تا ازآچار کوپلینگ استفاده گردد.
• پس از کوپلینگ نمودن ،توسط طناب اقدام به مهار لوله ها می نماییم.(گره شکافدار دور صافی ونیم خفت در کنار هر یک از کوپلینگ ها،ضمن آنکه انتهای طناب به پمپ وسر دیگر آن به سوپاپ صافی متصل می گردد)

منابع تحت فشار

1. یافتن منبع آب مناسب جهت آبگیری (قبل از استفاده از شیر مطمئن شویم که در لوله آب وجود دارد)
2. استقرار خودرو در محل مناسب
3. استفاده از لوله های نواری وتجهیزات لازم همچون واسطه برنجی برای شیر های هایدرانت و واسطه برای شیر های زمینی.
4. اجازه خروج آب اولیه از لوله ها جهت جلوگیری از ورود مواد زائد به داخل پمپ ، ومتصل نمودن آن به ورودی (استفاده از دو راهی برای بالا بردن حداکثر بازدهی )
5. شیر آب آتش نشانی (هیدرانت) به آرامی باز تا شیلنگ فرصت تحمل فشار و تخلیه هوا را داشته باشد
6. باز نمودن یکی از خروجی ها برای تخلیه هوای داخل پمپ (جهت جلوگیری از فشار اضافی به پمپ)
7. پس از پایان کار جمع آوری تمامی وسائل و بستن کامل شیر مورد استفاده.

نکات ایمنی به هنگام کار باپمپ

• به هنگام عملیات پمپچی در وضعیتی قرار گیرد تا نفر سرلوله ویا رابط تیم را مشاهده نماید.
• در صورت از کنترل خارج شدن سرلوله ، پمپچی سریعاٌ گاز دستی وشیر خروجی را قطع می نماید.
• در صورت بستن یا باز نمودن خروجی های پمپ فشار لازم برای سرلوله ها مد نظر قرار گیرد.
• در صورتیکه خط لوله کشیده شده از پمپ برای کارکردن در ارتفاع می باشد،از وارد آوردن فشارقبل از اعلام نفر سرلوله و بیش از حد لازم اجتناب گردد.

سرویس ونگهداری پمپ

1. قسمتهای ورودی وخروجی پمپ مانند کوپلینگ ها چک گردد،نظیرواشرها  – ترک یا شکستگی کوپلینگ ها-
2. توری دهانه ورودی پمپ چک گردد تا از سالم وتمیز بودن آن مطمئن شویم.
3. از کارکردن پمپ بدون آب خوداری گردد(آسیب دیدگی گلوئی پروانه وآببندی پمپ).
4. در صورت نشتی ازآن جهت پیشگیری از آسیب های بعدی اقدام به رفع نقص نمود.
5. پس از استفاده از سیستم اینداکتور مجرای عبوری شستشو داده شود.
6. قسمت های گریس خور بطور مستمر گریسکاری گردد.
7. از وارد آوردن شوک های ناگهانی اجتناب گردد.(باعث خرابی فشار سنج می گردد)

آزمایشات مقرری پمپ

الف) آزمایش زمان تحویل ویاتست بازدهی پمپ:

ازطریق آبگیری از منابع روباز بااستفاده از یک بند لوله از هرخروجی بمدت 15 دقیقه پمپ باید آزمایش گردد ودر صورت عدم تطابق با جدول روبرو پمپ کارائی لازم را ندارد(عمق مکش نباید کمتر از 3 متر باشد)

 

بازدهی اسمی پمپ در 7 بار (لیتر دردقیقه)	حداقل فشار آزمایش پمپ	تعداد خطوط لوله	قطر نازل (میلیمتر)
4500	5/5	2	28
4050	5/5	4	25
3600	5/5	3	28
3150	5/5	1	28
2700	5/5	2	25
2250	5/5	4	20
1800	5/5	3	20
1350	5/5	2	20
900	5/5	2	15
450	5/5	1	15

 آزمایش خلاء به هنگام تحویل وتست سه ماهه:

• تست خشک:

               1- اتصال لوله های مورد نظر به یکدیگر و پمپ

                2- انجام عمل تخلیه بمدت 45 ثانیه( تازمانیکه مانومتر

                عدد 0/8 یا بیشتر را نشان می دهد باید ادامه داشته باشد)

                 3- اگر عقربه در مدت یک دقیقه بیش از 3/ 0 افت نماید سوراخ ونشتی در لوله وجود دارد.

• تست تر:

                1- اتصال لوله های مورد نظر به یکدیگر> پمپ وهیدرانت یا منبع

                تحت فشار(فشار لازم نباید بیش از 4 اتمسفر باشد )

                2- باز نمودن یکی از خروجی های پمپ (جهت تخلیه هوای پمپ)

                3-بستن مجدد شیر خروجی ومشاهده هرگونه نشتی

آزمایشات مقرری پمپ

• آزمایش عمق مکش شش ماهه:

   در صورتیکه امکانات فراهم باشد آزمایش عمق مکش در عمق 3/5 الی 7 متر هر شش ماه یکبار انجام می گردد.

• پمپ های با بازدهی بیش از 900 لیتر در دقیقه با 7 بار فشار و عمق 7متر.
• پمپ های با بازدهی بیش از 900تا 450 لیتر در دقیقه با 7 بار فشار و عمق 6-5 متر
• پمپ های با بازدهی کمتر از 450 لیتر در دقیقه با 7 بار فشار و عمق 3/5متر

نتیجه گیری

با مطالعه این مقاله شما با انواع پمپ های آتش نشانی و کاربر آن ها آشنا می شوید . نیرو های آتش نشان و مهندسین ایمنی باید برای داشتن عملیات کاربردی از قبل این اطلاعات را مطالعه کنند و هرچه سریع تر برای تامین مایحتاج خود اقدام کنند.تا خدایی نکرده آتش به جان انسان ها و اموال آسیبی نزند و سریعا اطفا گردد .