Foam
مقدمه
سیستم اطفاء حریق فوم جهت اطفاء مایعات قابل اشتعال و قابل احتراق مورد استفاده قرار می گیرد. آب دارای چگالی بالاتری نسبت به سایر مایعات اشتعال زا است. بنابراین برای اطفای حریق های حاصل از مایعات قابل اشتعال تأثیرگذار نیست. به عنوان مثال اگر برای اطفای سوخت های سنگین نفتی که نمونه ای از مایعات قابل اشتعال هستند و در زمان سوختن گرمای زیادی تولید می کنند آب اضافه شود، آب سریع شروع به جوشیدن کرده و همین امر سبب بخار شدن آب و افزایش حجم بر روی حریق می شود. در این حالت حادثه over flow بر روی سطح مایع اتفاق می افتد و سبب پیشرفت حریق می گردد. چون آب چگالی بیشتری نسبت به سایر مواد اشتعال زا دارد در پایین ترین سطح و مایع اشتعال زا بر روی سطح قرار می گیرد. بر اثر افزایش حجم سوخت شروع به لبریز شدن از ظرف می کند. به همین دلیل فوم عامل اصلی اطفاء حریق برای تمام خطرات بالقوه و یا مناطقی است که مایعات قابل اشتعال حمل، پردازش، ذخیره و یا به عنوان یک منبع انرژی استفاده می شوند
تعريف کف :
هر مايعي که توليد حباب مقاوم نمايد مايع کف ناميده مي شود و حباب مقاوم حبابي است که در مقابل عوامل جوي 5 ثانيه دوام آورد.
- مايع کف آتش نشاني را با آب محلول مي کنند محلول کف بدست مي آيد.
- محلول کف = آب + مايع كف
- اگر مايع را با آب محلول کنيم و با هوا مخلوط کنيم حباب کف بدست مي آيد.
- حباب كف = هوا + آب + مايع كف
مکانيزم عملکرد کف بر روي آتش :
1- مقداري از حرارت حريق را مي گيرد.
2- کف از برخاستن بخارات قابل اشتعال جلوگيري مي کند.
3- کف از بر گشت شعله جلوگيري مي کند.
4- کف از رسيدن اکسيژن به حريق جلوگيري مي کند.
انواع کف
کف را از ديدگاهاي مختلف د سته بندي مي کنند :
1- کف از نظر مواد تشکيل دهنده
1- مايع كفهايي كه پايه پروتييني دارند
- مايع كفهاي مقاوم در برابر الكلها (خاص)
- مايع كفهاي غيرمقاوم در برابر الكلها (معمولي)
2-مايع كفهايي كه پايه غير پروتييني دارند
2- کف ها از نظر نحوه توليد حباب كف :
- كف هاي مكانيكي
- كف هاي شيميايي
3- از نظر توسعه و وزن کف
کف سنگين ⇐ کف کم توسعه و بدون توسعه
کف سبک ⇐ كفهاي پرتوسعه وکف ميان توسعه
4- انواع کف از نظر شکل ظاهر:
تيره ⇐ کف سنگين
روشن ⇐ کف سبک
كفهاي سبك مي توانند به رنگهاي مختلف باشند ، زيرا رنگ آنها را مصنوعي تزريق مي كنند
5- کفها از نظر جايگاه مصرف:
محيط باز برای پوشاندن سطح ⇐ کف سنگين
محيط بسته برای پركردن حجم ⇐کف سبک
6- کفها از نظر پرتاب
1- کف با پرتاب زياد (بدون توسعه و کم توسعه ) توسط اینداکتور2- کف با پرتاب متوسط (میان توسعه )
3- کف بدون پرتاب (پرتوسعه )توسط توربکس
- كف پر توسعه براي پر كردن محيطهاي گرم بكار مي رود.
- كف پر توسعه حبابهايي درشت توليد مي كند و قابل پرتاب نيستند.
- بطور كلي پرتاب كف به سه عامل بستگي دارد:
1- نوع مايع كف
2- فشار پمپ قابليت پرتاب كف يكي از محاسن كف است.
3- سر لوله كفساز
محيط داغ ⇐ ميان توسعه
محيط بسته ⇐ محيط گرم ،نيمه گرم و سرد ⇐ پر توسعه
درصد كف :
ميزان اختلاط مايع کف با آب را گويند
اگر آب را بيشتر از حد معين با مايع كف محلول كنيم .
- محلول رقيق مي شود.
- حباب خوب تشكيل نمي شود.
- حبابها زود مي تركند.(خود به خود)
- از مقاومت حبابها در برابر حرارت کاسته مي شود.
- انبساط حجمي حبابها کم مي شود.
- مقداري از مايع کف هدر مي رود.
- محلول کف به زير مايع در حال اشتعال مي رود.
محلول آب و مايع كف هم از نفت سنگين تر است و اين حباب كف است كه از نفت سبكتر است و اگر حباب كف بتركد، محلول كف باقي مي ماند، محلول به زير ماده نفتي مي رود و آن را ديرتر خاموش مي كند و حتي ممكن است حريق را توسعه دهد.( با سر ريز شدن نفت )
اگر آب كمتر از حد معمول با مايع كف محلول شود چه مي شود؟
- محلول كف غليظ مي شود.
- مقداري از مايع كف هدر مي رود. (چون اضافي وارد آب شده است.)
- اندازه حبابها ي توليد شده ريزتر مي شوند و حجم حباب كم مي شود
- از توليد حباب كاسته مي شود. (مقداري از محلول به شکل حباب درنمي آيد.)
- زمان اطفاي حريق طولاني مي شود.
درصد كف به غلظت آن بستگي دارد
براي روشن شدن اين مطلب بهتر است بدانيم:
اكي وا لان وزني چيست؟
- در يك ليتر آب 20 درجه سانتيگراد مقدار 395 گرم نمك طعام را حل كنيم و تمام نمك در آب حل مي شود و محلول سیر شده شود .
اکي والان وزني کف چيست؟
- مقدار پودر حل شده در يک مايع را اکي والان وزني آن محلول گويند.
Viscosity(چسبندگي) چيست ؟
وقتي آب در لوله حركت مي كند و آب به صورت لايه لايه حركت مي كند . لايه وسط از همه سريعتر حركت مي كند و لايه هاي كناري به ديواره ها مي چسبند
پس به طور كلي چسبندگي در دماي ثابت به سه عامل بستگي دارد
- فاصله بين دو لايه
- سرعت نسبي مايع
- سطح دو لايه كه بر روي يكديگر مي لغزند
پس به طور کلي سرعت مايع کف و يا محلول آن و يا سرعت آب در لوله هاي آتش نشاني به عوامل زير بستگي دارد:
1- نوع مايع در حال حرکت 6- جهت حرکت
2- دماي مايع 7- صيقلي بودن مسير
3- جرم مخصوص مايع 8- تعداد اتصالات
4- جنس مسير جريان (لوله) 9- انرژي وارد بر مايع
5- شکل مسير (لوله)
عنکبوت توسعه حجمي
علل رسوب گذاري :
- مواد حل نشدني باعث رسوب مي شوند.
- محلول سير شده توليد رسوب مي كند. (در اثر کم شدن دما)
- تركيب شيميايي باعث رسوب مي شود
رابطه ارتفاع منابع آب با عمليات کف رساني
منابع در ارتفاع بيش از 40 متر
منابع در ارتفاع کمتر از 40 متر
اينداكتور
هر دستگاهي كه مايع كف را به مسير آب تزريق كند ،اينداكتور نام دارد.
1) اينداكتور با فشار مثبت كار مي كند ...............................اينداكتورهاي فشار قوي
2) اينداكتور با فشار منفي كار مي كند .................................اينداكتورهاي مكنده
3) اينداكتور هم با فشار مثبت و هم با فشار منفي كار مي كند....اينداكتورهاي تركيبي
- بر روي اينداكتورها برچسبي نصب شده كه مشخصات ذيل را دارا مي باشد كه به آن برچسب مشخصات مي گويند
- بازدهي آبي
- فشار ورودي آب
- علامت و شماره اختصاري
- شماره استاندارد
اينداكتورها از نظر محل قرار گيري :
- اينداكتورهاي جوار پمپي
تركيبي
با فشار مثبت ⇐ قرار گرفتن منبع کف در بالاو وارد شدن و کف به اينداکتور توسط وزن مايع کف
با فشار منفی ⇐ مكنده
2- اينداكتورهاي بين مسير:
با فشار مثبت ⇐ تامين فشار با پمپ مخصوص تامين فشار توسط چمبر (هواي فشرده)
با فشار منفي ⇐ مکنده
3- اينداكتورهاي جوار سر لوله اي مكنده
بازدهي اينداکتور
200 ليتر در دقيقه بازدهي آبي ...........................Z2
400 ليتر در دقيقه بازدهي آبي.............................Z4
800 ليتر در دقيقه بازدهي آبي ............................Z8
سرلوله هاي مناسب آنها
S2 ----------------------- Z2 يا M2
S4 ------------------------ Z4 يا M4
S8 ----------------------- Z8 يا M8
اگر بازدهي سر لوله را بدانيم كافي است دو صفر آن را برداريم شماره درجه تنظيم مشخص مي گردد .
مثلاً بازدهي سر لوله 200 ليتر در دقيقه مي باشد .............. شماره درجه تنظيم 2 خواهد بود.
نتیجه گیری :
ما در این مقاله به توضیح کامل فوم یا کف آتش نشانی پرداختیم که با مطالعه آن با انواع آن و ویژگی های هریک و همچنین نحوه اطفا با آن ها و تجهیزات لازم پی می بریم .