سیستم های اطفاء حریق (Fire Suppression Systems)

سیستم های اطفاء حریق (Fire Suppression Systems):

^{سیستم های اطفاء حریق و سیستم های اطفاء حریق اتوماتیک برای کنترل و خاموش کردن حریق در ساختمان ها بدون دخالت انسان بکار می‌روند. امروزه گونه‌های مختلفی از سیستم‌های اطفاء حریق وجود دارد و هر یک، استانداردهای مخصوص به خود را دارند. به فراخور کاربردهای بسیار متنوعی که این سیستم‌ها دارند، تنوع خود آن‌ها نیز زیاد است. اما به طور کلی می‌توان سیستم‌های اطفاء حریق خودکار را در دو گروه طبقه‌بندی نمود که عبارتند از: سیستم‌های مهندسی شده و پیش مهندسی شده. سیستم های اطفای حریق بر اساس نوع مکانی مورد حفاظت از مواد خاموش کننده مختلفی استفاده می کنند.}

^{1) کنترل پنل سیستم های اطفاء حریق (Control Systems):}

^{بیشتر در مواردی که نیاز به ارتباط و صدور فرامین به سیستم های اطفای حریق مورد نیاز باشند مورد استفاده قرار می گیرند. اساس کار بیشتر اینگونه کنترل پنل ها بر اساس سیستم اعلام حریق کانونشنال به همراه خروجی ها و ورودی های مختص سیستم های اطفاء حریق می باشند. سیستم های اطفاء حریق در ابتدا برای محافظت از تجهیزات الکترونیکی گران قیمت نظیر سرورهای شبکه ای که امکان عدم حضور نفر به مدت طولانی در آنها وجود داشت استفاده می شد.}

^{اساس کار آنها به این صورت است که دو زون در محلی که قرار است حفاظت اطفای حریق در آن انجام شود قرار می گیرد و قبل از اطفاء حریق و تخلیه گاز، هر دو زون اعلام حریق می بایست فعال شده باشند. (این عمل بخاطر جلوگیری از تخلیه گاز گرانقیمت اطفاء در صورت بروز آلارم کاذب می باشد.)}

^{زمانی که یکی از زون ها حریق را تشخیص دهند کنترل پنل آن را نمایش می دهد و آژیر مرحله اول حریق را فعال می کند. زمانی که زون دوم نیز حریق را تشخیص دهد کنترل پنل آن را نمایش داده و آژیر مرحله اول حریق را متوقف کرده و شروع به زدن آژیر مرحله دوم می کند که دارای تن متفاوتی می باشد.}

^{همچنین پنل شروع به شمارش معکوس جهت تخلیه گاز می کند. زمانی که شمارش معکوس کنترل پنل اطفا حریق تمام شود، کنترل پنل دستور تخلیه گاز را صادر کرده و خروجی های آن فعال شده و گاز اطفاء تخلیه می شود. بیشتر کنترل پنل های اطفاء دارای ورودی هایی جهت انجام دستی تخلیه گاز اطفاء و یا کنسل کردن دستور تخلیه صادر شده توسط کنترل پنل می باشند. همچنین آنها دارای قابلیت هایی نظیر انتخاب حالت دستی یا اتوماتیک می باشند.}

^{2) سیستم اطفا حریق گازی (Gaseous Systems):}

^{این سیستم از زیر مجموعه هایی مانند FM200، CO2،Inert Gas ، Novec 1230 و سایر سیستم های گازی تشکیل می شود که هرکدام از آنها دارای مزایا و معایبی می باشد. سیستم هاى اطفاء گازى نقش مهمى در مفهوم اطفاى حریق دارند؛ به ویژه در مواردى که سایر اطفاء کننده ها (به عنوان مثال سیستم هاى آبى) قادر به این کار نیستند. در سا لهاى اخیر و پس از ممنوعیت هالون از سال 1994، تلاش هاى بسیارى جهت معرفى و به کارگیرى گازهاى دیگر صورت گرفته است.}

^{سازمانهایISO و NFPA سیزده نوع گاز از انواع ساکن مانند آرگون و نیتروژن و مخلوط آنها و همچنین هیدروکربن هاى هالوژنه چون NOVEC 1230 و یا  FM200را معرفى نموده است. سیستم های گازی نیازی به فاضلاب جهت جمع آوری پساب ناشی از اطفاء ندارند و مانند سیستم های مبتنی بر پودر و یا کف پسمانـدی بر روی وسایل باقـی نمی گذارند. این سیستم ها معمولاً جهت اطفاءحریق مناطق حساس و پرخطر از قبیل تجهیزات مخابراتی و الکترونیکــی، اتاق های کنترل، گالری های کابل، پست های برق، مرکز نگهداری اسناد و … به کار می روند.}

^{3) سیستم اطفاء حریق اتوماتیک فوم (کف)( Foam Systems):}

^{در این سیستم کف ماده اصلی اطفا حریق است که عبارتست از توده پایداری از حبابهای کوچک با چگالی پائین تر از آب یا مواد نفتی که چسبندگی در پوشش سطح را ارائه می نماید. این نوع سیستم معمولا برای حریق های کلاس B از قبیل مواد نفتی قابل اشتعال مانند نفت ، بنزین ، گازوئیل و مایعات قابل اشتعال مانند الکل و غیره به کار میرود. لازم به توضیح است که در مواردی که مواد قابل اشتعال از مواد نفتی قطبی تشکیل شده باشند ، بایستی از فوم مقاوم در برابر حلالها استفاده گردد.}

^{اساس عملکرد این سیستم بدین گونه است که در هنگام اطفاء ،سیستم آب و فوم را به نسبت معینی در یک تناسب ساز یاPropionerv  ترکیب کرده و از طریق شبکه لوله کشی به نازلهای نصب شده در محیط رسانیده و عملیات اطفاء را انجام می دهد. تجهیزات مورد استفاده در سیستم اطفاء حریق بوسیله فوم تا حدودی مشابه تجهیزات سیستم اطفاء حریق به وسیله آب است با این تفاوت که در این سیستم ، علاوه بر مخازن آب از نازلهای فوم ، شیرهای اتوماتیک، پمپ ها . . . و مخازن مخصوص فوم استفاده می گردد.}

^{4) سیستم های اسپرینکلر یا آب افشان (Sprinkler Systems):}

^{این سیستم شامل پمپ ، مخزن ذخیــره آب ، لولـه کشی ، انـواع اسپرینکلـر یا آب افشان و زنگ خطر می باشد. اسپرینکلرها می تواند دارای حباب شیشه ای مقاوم نسبت به درجه حرارت های متفاوت باشند و یا اینکه فاقد حباب شیشه ای بوده و سر آنها باز باشد در جاهایی که سر اسپـرینکلــر باز است نوعاً از سیستــم اعلام حریق اتوماتیک فرمان اجراء سیستم اسپرینکلر داده می شود ضمن اینکه بصورت دستی نیز می توان سیستم را فعال نمود .}

^{در سایر موارد با بالا رفتن درجه حرارت حباب شیشه ای در اثر ازدیاد گرما ترکیده و آب بر روی محل حریق زده می باشد.  هنگام به جریان افتادن آب زنگ خطر نیز جهت اطلاع دیگران به صدا در می آید . این سیستم میتواند از توسعه حریق بصورت اتوماتیک جلوگیری و نهایتاً آنرا اطفاء نماید. از این سیستم در اطفاء حریق کلاس A و جهت خنک سازی کلاس های B و C استفاده می شود. برخی از کاربردهای آن عبارتند از ساختمان های اداری-مسکونی-تجاری، هتل ها، موزه ها، پارکینگ ها، ترانس های برق، تانک ها و مخازن نگهداری سوخت و مواد شیمیایی، کشتی ها، بنادر و انبارها.}

^{5) سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه یا پودر آب (Water Mist):}

^{اساس کار سیستم Water Mist همانگونه که از نامش برمی آید بر اساس تولید غبار آب (مانند مه) می باشد که به صورت تولید ذرات ریز آب در محیط تحت حفاظت عمل می کند. قطر این ذرات بین 300 تا 1000 میکرون می باشد و باعث می شود هدایت الکتریکی آب ازبین برود. در واقع این سیستم همانند سیستم اطفاء آبی، خاصیت خنک کنندگی و همانند سیستم اطفاء حریق گازی، مانع از رسیدن اکسیژن به حریق می شود . کاربرد این نوع سیستم در توربین ها ، پمپ ها، تاسیسات نفتی، کانال های کابل، موتورخانه ها می باشد.}

^{6) سیستم اطفاء ماشین آتش نشانی (Vehicle Fire Suppression):}

^{هنگامی که یک ماشین آتش نشانی دچار حریق می شود، آتش را در همان مراحل اولیه و قبل از اینکه آتش به مناطق قابل اشتغال برسد، خاموش می کند. این سیستم ها برای کار در سخت ترین شرایط و محیط ها طراحی شده اند، بنابراین میزان خسارت و زمان انجام حداقل ممکن هستند.}